|
|
|
This is a machine translation made by Google Translate and has not been checked. There may be errors in the text. On the right, there are more links to translations made by Google Translate. In addition, you can read other articles in your own language when you go to my English website (Jari's writings), select an article there and transfer its web address to Google Translate (https://translate.google.com/?sl=en&tl=fi&op=websites).
TVpi programa "Dinosaurio Apocalipsis " nisqa.
Ñawinchay imaynatas kay pachaq televisionpi programa riman dinosauriokuna chinkachisqankuwan hatun tsunamimanta, sut’itan Bibliapi rimasqan Millp’uq Paramanta
Iskay rakiyuq programata TVpi rikurqani, Dinosaurio Apocalipsis sutiyuq (Dinosaurio Apocalypset., BBC/PBS/France Télévisions, Iso-Britannia, 2022.). Chayqa apamurqanmi común creenciata, chay dinosauriokunaqa wañurqanku extinción nisqapi yaqa 65 millón wata ñawpaqta Cretácico nisqa tiempo tukukuqtin. Chayna kasqanmantaqa, kay pachaman tuparuspan dinosauriokunata chinkachiq asteroide kasqanmantam ninku. ¿Imatan yuyarirqanki kay programamanta? Ñuqaqa acuerdopi kani dinosauriokuna, huk kawsaykuna hina, chinkachisqa kasqankumanta, ichaqa mana acuerdopichu kanman haykapi hinaspa imarayku chinkachisqa kasqanmanta. Ñawpaqtaqa, kay pachapi dinosauriokuna kasqanmanta. ¿Cheqaqtachu kawsarqanku 65 millón más wata ñawpaqta? Kay temamantaqa manam astawanqa rimasaqchu huk qillqasqaykunapi rimasqayman hina. Chayllatam nisaq, chay dinosauriokunapa fosilninkunaqa manam ima marcayuqpas nitaq etiquetayuqchu chaypacha kawsasqankumanta. Aswanpas chay fosilkunapi tarikuq llamp’u aychakuna, radiocarbono, ADN, yawar células nisqakunan sinchita rikuchin yaqapaschá pisi waranqa watakunaña kay Pachapi kasqankumanta. Chay fósiles nisqapi kaqkunaqa, chayllaraq chinkasqanmantam qawachin, manam millonnintin watakuna ñawpaqta chinkasqanmantachu. Hinaspapas, investigaqkunan allinta qhawarinkuman askha tradicional willakuykunapi sapa kutilla dragonkunamanta rimasqankuta, chaykunaqa anchatan rikch’akunku dinosauriokunaman.Wakinqa ninkumanmi cuentopi kawsaqkunalla kasqankuta, ichaqa cheqaqta rimaspaqa yaqa llapan llaqtakunapin dragonkuna siq’isqankuqa comun karqan, chaytan rikuchin qatiqnin cita. Kayqa aswantaqa chinkasqa uywakunamanta tapukuymi, chay uywakuna kasqanmantaqa ñawpaq runakunam pruebayta atirqaku iskay kimsa waranqa watakuna ñawpaqtaraq. Dinosaurio nisqa simitaqa manam 1800 watakamachu Richard Owen sutiyuq runap paqarichirqan.
Leyendakunapi dragón nisqakunaqa, admirakuypaqmi, ñawpaqpi kawsaq chiqap uywakuna hina. Paykunaqa rikchakunmi hatun reptilkunaman (dinosaurios) manaraq runa rikurimunanmantaraq chay allpata kamachikuq. Dragonkunataqa yaqa llapanpim qawaqku mana allin hinaspa chinkachiq hina. Sapa nacionkunam cuentokunapi paykunamanta rimaqku. ( El Enciclopedia del Libro Mundial, 5 vol., 1973, pág. 265)
¿Ima nisunmantaq imarayku chay dinosauriokuna chinkapusqanmanta? Chay programapin willakurqan imarayku chay thunisqa kasqanmanta, chaytaqa ruwarqanku 65 millón más wata ñawpaqtaraqmi kay pachaman chayaq asteroide hina. Ichaqa chay programapiqa admitikurqanmi "manan pipas tarirqanchu dinosauriokunaq fósil nisqatapas, chaywanmi rikuchirqan chay ch'aqwaypi wañusqankuta". Huk rimaypiqa, kay pachaman asteroide urmasqanqa mana allin sut'inchayninmi dinosauriokuna chinkasqanmanta. Aswanpas chay programaqa aswan allin sut’inchayta hamurqan chay dinosauriokuna chinkachiymanta: unu. Chay programapiqa achka kutitam willasqa hinaspa uywasqa karqa, hatun tsunami nisqa Hell Creek lawpi dinosauriokunata chinkachinman karqa. Kaypin kashan chay programamanta wakin citakuna:
Kaypiqa Hell Creek nisqa formacionpa misk’i yaku pachamamanmi kachkan. Chay fragmentoqa, neón puka, verde llimp’ikunapi k’anchariq, espiral nisqaman rikch’akuq lamar qochapi uywaq qaranmantan hamun, chay animalqa amonita nisqa animalmi. Kay mamaquchapi kawsaqmi mana pertenecesqan miski yaku pachaman yaykurun. Imaynatataq kaypi amonitakuna tukurqa chayqa, mana yachay atina.
Chayraykum qaqa qatanaqa poroso, yaqa huk metro rakhu. Chayqa huk mana costumbre kaqpas Robertpa yuyayninpi huk extraordinario suceso kasqanmantan rikuchin. Yaqapaschá kaypi unu hunt’ay otaq t’uru t’oqyay pasarqan, chaymi huk ratollapi tukuy imatapas chaypa uranpi p’amparqan.
Aswan utqaylla uywata p’ampaptinku, utaq p’ampasqa wañunanpaqpas, aswan allin condicionkunam rikurimun fosilización nisqapaq. ... 99,9% uywakunam mana fosilizadochu
Pterosaurokunapa mirachiy ruwayninqa sutillam allin ruwasqa karqa. Chayqa qawachinmi kawsayqa normal kasqanmanta, huk asteroidepa tupasqanwan tukuy imata manchakuypaq cambianankama.
¿Lamar qochapichu kay uywakuna puriranku? Paykunaqa llamp’u terraplén nisqamanta ukyaqmi kasharqanku. Robertpa hayka fósiles tarisqanmi qawachin Cretácico tiempo tukukuptinpas Tanis llaqtapi kawsakuykunawan huntasqa kasqanmanta.
Robertpa equiponqa qatipanmi huk munay cadena de liderazgota. Ñawpaq kaq pistaqa challwakunapa fosilninkunam, chaykunam achkallaña chinkarurqaku.
Kaypiqa kaspi kachkan. Chaypa contranpim challwakunapa ayachankunata allinta llachparunku.
Kaypiqa kaypi chaypi wakin fósiles nisqakunam kachkan. Kaypi huknin, ladonpitaq huk esturión kayman qhawarisqa. Quchapa urayninpiqa huk esturión nisqapas kachkan. Kurkunqa sach’a k’aspi ukhuman rispa wak ladupi rikhurin. Chayraykum qaqa qatanaqa poroso, yaqa huk metro rakhu. Chayqa huk mana costumbre kaqpas Robertpa yuyayninpi huk extraordinario suceso kasqanmantan rikuchin. Yaqapaschá kaypi unu hunt’ay otaq t’uru t’oqyay pasarqan, chaymi huk ratollapi tukuy imatapas chaypa uranpi p’amparqan.
Robertpa teoría nisqanman hinaqa, sach’a k’aspikunaq qhepanpi hap’isqa, esferakunawan muyurisqa challwakunaqa ima unu hunt’aypi hap’isqa kasqanku qhepamanmi wañurqanku, chaymi usqhaylla sedimento nisqapi p’ampasqa karqanku. Chayraykum allinta waqaychanku. ¿Imataq chay marea nisqa olata paqarichirqa? Huk hipótesis nisqanman hinaqa, huk asteroide lamar qochaman tupasqanraykun tsunami nisqa rikhurimurqan. Kunanqa rimachkanchikmi huk rikchaq tsunamimanta. Kunan tiempopi tsunamikunamantaqa aswan hatunmi karqan, aswan hatuntaqmi karqanpas. ... Alturanqa huk kilómetro hinapas karqan.
¿Huk tsunamichu Tanis llaqtapi rikusqa estratificación nisqataqa ruwanman karqan?
Yuyaykuni chay programakunapi investigadorkuna allin ñanpi kasqankuta. Yakuqa chiqaptam chay dinosauriokuna chinkachiypi yanapakurqa. Chayqa manan Hell Creek nisqa cheqasllapichu karqan, chaytaqa programapin rimarqanku, aswanpas llapa cheqaskunapipas. Hell Creek llaqtaqa hukllan dinosauriokuna tarisqanku cheqaskunamantan, chay animalkunaq puchunkunatan lliw teqsimuyuntinpi tarirqanku. Chiqaptaqa, chay uywakunapa fosilninkunaqa, huk uywakunapa fosilninkuna hina, manapas kanmanchu karqa, sichus chay t’urukuna manaraq chaylla chay uywakunata mitupi p’ampaptinkuqa. Chayllawanmi sut’inchasunman llapa fósiles nisqakunaq paqarimusqanmanta, kunan tiempopiqa pisillatan rikukun chaykunaq formakuyninqa. Chay programapiqa admitikurqataqmi fósiles nisqakuna ruwayqa mana ancha rikusqa kasqanmanta: ”Aswan utqaylla uywata p’ampaptinku, utaq p’ampasqa wañunanpaqpas, aswan allin condicionkunam rikurimun fosilización nisqapaq. ... 99,9% uywakunam mana fosilizadochu kanku”. Iskay kaqpiqa, chay programaqa nirqam lamar quchapi uywakuna amonitakuna, challwakuna ima, sachakunapas, dinosauriokunapas kaqlla estratos nisqapi tarikusqankuta. ¿Imaynatataq chay ruway atikunman? ¿Imaynatataq lamar quchapi uywakuna, allpapi uywakuna, sachakunapas kuskalla huk estratollapi rikurinmanku? Chaylla sut’inchayninqa hatun tsunami nisqa kay fenómeno nisqa paqarichisqanmi, programapi rikuchisqa hina. Chay programaqa tsunami hatun kayninmantaraqmi nirqa "Alturanqa huk kilómetrollapas karqa" nispa. ¿Ima niyta munani ñawpaq kaqwan? Sichus hatun tsunamimanta rimashanchis chayqa, ¿imaraykutaq mana chiqanmantachu rimasunman Bibliapi willasqa Millp’uq Paramanta, ch’usaqyachiq kasqanmanta? Chayqa aswan allinmi iskaynin dinosauriokuna huk rikch'aqkunapas chinkachisqa kananpaq. Kay yuyayqa allinmi, askha pachak ñawpaq unu hunt’aymanta willakuykuna tarikusqanrayku, kay citakuna rikuchin hina:
Yaqa 500 culturakuna – Grecia, China, Perú, Norteamérica llaqtakunamanta indigenakuna – kay pachapi riqsisqa kanku maypichus leyendakuna, mitokuna ima willakunku huk kallpachaq willakuyta hatun unu hunt’aymanta, chaymi aylluq historianta t’ikrarqan. Askha willakuykunapin pisi runakunalla unu hunt’aymanta qespikurqanku, imaynan Noepas pasarqan hinata. Askha llaqtakunan qhawarirqanku unu hunt’ayta dioskunaq ruwasqanta, paykunan huk razonrayku otaq huk razonrayku aburrikurqanku runaq rikch’ayninta. Ichapas runakunaqa waqllisqa karqaku, Noepa tiemponpi hina hinaspa Norteamérica lawpi nativo americano hopi ayllupa willakuyninpi hina, utaq ichapas llumpay achka hinaspa llumpay qapariq runakuna karqa, Gilgamesh epopeyapi hina. (Kalle Taipale: Levoton maapallo, p. 78)
Lenormant "Historia qallariy" nisqa liwrunpi nin: "Tienemos la oportunidad de pruebar que la historia de la inundación es una tradición universal en todas las ramas de la familia humana, y una tradición tan cierta y uniforme como esto no puede ser considerado una cuento imaginado. Debe ser la memoria de un suceso verdadero y manchachikuq, huk suceso, chay hina sinchi impresionta ruwarqan, runaq ñawpaq tayta mamanpa yuyayninpi, paykunaq mirayninkupas mana hayk'appas kanmanchu: TOIAKAKAKAQUEQAN. Ollin?, p. 5)
Huk rikchaq ayllu runakunaqa hukniray herencia willakuyniyuqmi kanku chay hatun unu hunt’aymanta. Griego runakunan willakamunku Millp’uq Paramanta, chay willakuyqa Deukalion sutiyoq runaq muyuriqninpin kashan; Colón ñawpaqtaraq unayña, Estados Unidos hatun suyupi tiyaq runakunaqa hatun unu hunt’aymanta yuyariyta kawsachiq willakuyniyoqmi karqanku. Unu hunt'aymanta willakuykunaqa miraymanta miraymanmi apasqa karqan kunankamapas Australia, India, Polinesia, Tíbet, Cašmir, Lituania suyukunapipas. ¿Llapallankum cuentokunalla, willakuyllachu? ¿Llapankuchu ruwasqa kanku? Yaqapaschá llapanku huk hatun hatun llakimanta willasqankuta. (Werner Keller: Raamattu oikeassamanta, p. 29)
Huk razontaqmi hatun urqukunapi lamar quchapi uywakunapa, yurakunapa puchun, Himalaya urqu Everest urqupas huk hatun urqukunapas. Kaypin kashan cientificokunaq kikin libronkunamanta wakin citakuna chay temamanta:
Beagle nisqa barcopi purishaspan kikin Darwinqa tarirqan Andino orqokunaq altonmanta fosilizado lamar qochapi conchakunata. Chaytam qawachin, kunan urqu kasqanqa ñawpaqpiqa yakupa ukunpim karqa. (Jerry A. Coyne: Miksi evoluutio on totta [Imaraykun evolución nisqa cheqaq], p. 127)
Urqukunapa patanpi qaqakunapa qallariyninpi imayna kasqanmanta allinta qawarinapaqmi razon kan. Aswan allinta rikukun Alpes nisqapi, norte nisqapi kaq cal Alpes nisqapi, zona helvetiana nisqa. Caliza rumiqa aswan hatun qaqa materialmi. Kaypi qaqata qawarispaqa qaqa qaqakunapi utaq urqupa puntanpi - sichus chayman wicharinanchik kallpayuq kaptinchikqa - qhipamanmi tarisun uywakunapa puchunkunata, uywakunapa tullunkunata, chaypi. Sapa kutinmi sinchita dañasqa kanku ichaqa atikunmi tariyta reqsisqa pedazokunata. Llapan chay fósiles nisqakunaqa cal conchas otaq lamar qochapi kawsaq animalkunaq esqueletonkunan. Chaykuna ukhupin kan amonitakuna espiral roscado, astawanqa askha iskay cáscara almejakuna. (...) Ñawinchaq runaqa kaypiqa tapukunmanmi ima ninantaq urqukuna achka sedimentokuna hapisqan, chaykunatapas tarikunmanmi lamar quchapa ukunpi estratificasqa. (p. 236.237 "Muuttuva maa", Pentti Eskola)
Harutaka Sakai, Kyushu llaqtapi Japón hatun yachaywasimanta, achka watakunañam Himalaya urqukunapi kay mamaquchapi kawsaqkunata maskan. Paywan qutunwanqa Mesozoico pachamanta tukuy acuariota listapi churarqanku. Lamar quchapi mana allin liriokuna, kunan lamar quchapi chuspikunawan, quyllurkunawan ayllukuna, qaqa pirqakunapim tarikunku, lamar quchamanta kimsa kilumitru masnin. Amonitakuna, belemnitakuna, coralkuna, planctonkunapas urqukunapa qaqakunapim fósiles hina tarikun (...) Iskay kilómetro alturapi geólogos nisqakunan tarirqanku kikin lamar-qochaq saqesqan rastrota. Ola hina qaqa hawanqa tupanmi pisi yakuyuq olakunamanta ritipi qipaq formakunawan. Everest orqo patamantapas tarikunmi q’ello caliza rumikuna, chay rumikunaqa unu ukhupin hatarirqan mana yupay atina lamar-qochapi uywakunaq puchunmanta. ("Maapallo ihmeiden planeetta", p. 55)
¿Imamantataq nisunman? Millonnintin watakunamanta rimayqa yanqapaqmi, kikin dinosauriokunapa fosilninkuna mana chayna kasqanmanta testigo kasqanrayku. Chaykunapi kaq llampu aychakuna, radiocarbono, ADN hinaspa yawarpa células nisqakunam sutillata qawachin pisi tiempollamanta. Aswanmi chay animalkunaqa astawanqa wañuranku bibliapi willakusqan Millp’uq parapi, chay sucedesqan qhepamanña kawsasharqanku chaypas. Chaytan rikuchin askha llaqtakuna ukhupi dragonkunata rikuchisqanku. Kaymantaqa askha huk ejemplokunatan hatarichisunman, ichaqa suyakunin ñawpaq ejemplokuna rikuchinanta Bibliaq willasqanqa cheqaq historia kasqanmanta, ichaqa millonninpi watakunaqa yuyaymanaymi. Tiqsimuyuntinpa paqarimusqanmanta, kawsay qallariymantawan mana iñiq runakunap yuyayninkunaqa chayman rikch'akuq yuyaypa hukninmi, mana ima hanaq pacha kurkukuna kikinmanta hatariyta atisqanrayku, kawsaypas manam sapallanmanta hatarinmanchu. Chaykunamantaqa manan huk prueballapas kanchu, chaytaqa askha Diospi mana creeq cientificokunapas reqsikurqankun. Chaykunamantan askha qelqaykunapi qelqarqani, chaypin kashan Diospi mana creeq cientificokunaq cheqaq yuyaykusqankupas. Munaymanmi llapa runa kaykunata aswan allinta qhawarinankuta. Ñuqa kikiypas ñawpaqtaqa Diospi mana iñiqmi karqani, chaymi iñiq kani unanchasqa kasqankumanta hinaspa millonnintin watakunapi mana Diospi iñiq runakunapa yachachikuyninkunapi. Kunanqa chaykunataqa cuentokunata, llullakunata, cuentokunata ima qhawarini.
|
Jesus is the way, the truth and the life
Grap to eternal life!
|
Other Google Translate machine translations:
Millonnintin watakuna / dinosaurios /
runap evolucionnin? |
