|
|
|
This is a machine translation made by Google Translate and has not been checked. There may be errors in the text. On the right, there are more links to translations made by Google Translate. In addition, you can read other articles in your own language when you go to my English website (Jari's writings), select an article there and transfer its web address to Google Translate (https://translate.google.com/?sl=en&tl=fi&op=websites).
Lenaneo la TV "Dinosaur Apocalypse ".
Bala kamoo lenaneo la TV la lefase le šupago ka gona ka tsunami e kgolo yeo e diregilego ka go fedišwa ga di- dinosaur, yeo go lego molaleng gore ke Meetse-fula ao a boletšwego ka Beibeleng
Go ile gwa direga gore ke bone lenaneo la dikarolo tše pedi go TV leo le bitšwago Dinosaur Apocalypse (Dinosaur Apocalypset., BBC/PBS/France Télévisions, Iso-Britannia, 2022.). E ile ya tliša tumelo e tlwaelegilego ya gore di- dinosaur di hwile di fedile mo e ka bago nywageng e dimilione tše 65 e fetilego mafelelong a seo se bitšwago nako ya Cretaceous. Lebaka la se le šišinywa gore ke asteroid yeo e ilego ya thula lefase gomme ya baka tshenyo ya di-dinosaur. Ke eng seo o se gopolago ka lenaneo le? Ke dumela gore di- dinosaur, go swana le bophelo bjo bongwe, di ile tša lebeletšana le tshenyo, eupša nako le lebaka la tshenyo di ka se dumelelane le tšona. Sa pele, go ba gona ga di- dinosaur lefaseng. Na ruri ba phetše nywageng e fetago dimilione tše 65 e fetilego? Nka se ahlaahla hlogotaba ye go ya pele mo ka ge ke e akareditše dingwalong tša ka tše dingwe. Ke tla bolela fela gore difosele tša dinosaur ga di na maswao goba dithegi tšeo di bego di phela ka nako yeo. Go e na le moo, ditlhalenama tše boleta, radiocarbon, DNA le disele tša madi tšeo di hwetšwago ka gare ga difosele di šišinya ka matla gore ke bontši bja nywaga e dikete tše sego kae ga e sa le di e-ba gona Lefaseng. Dilo tše tšeo di lego ka gare ga difosele ke bohlatse bja go hwelela ga tšona morago bjale, e sego go hwelela mo go diregilego nywageng e dimilione e fetilego. Go oketša moo, banyakišiši ba tla dira gabotse ge ba ela hloko taba ya gore dikanegelo tše dintši tša setšo di boletše leboelela ka didragone, tšeo di swanago kudu le di- dinosaur.Ba bangwe ba ka bolela gore e be e fo ba dibopiwa tša nonwane, eupša ge e le gabotse diswantšho tša didragone di be di tlwaelegile gare ga batho ba bantši, . bjalo ka ge setsopolwa se se latelago se bontšha. Ye ruri ke potšišo ya diphoofolo tšeo di hwilego, tšeo go ba gona ga tšona go bego go ka hlatselwa ke batho ba pele nywageng e dikete e sego kae feela e fetilego. Polelo ya dinosaur ga se ya hlangwa go fihla ka bo-1800 ke Richard Owen.
Didragone ka dinonwaneng di, ka mo go makatšago, go no swana le diphoofolo tša nnete tšeo di phetšego nakong ye e fetilego. Di swana le digagabi tše kgolo (dinosaur) tšeo di bego di buša naga nako ye telele pele ga ge go thwe motho o tšweletše. Didragone ka kakaretšo di be di lebelelwa e le tše mpe le tše di senyago. Setšhaba se sengwe le se sengwe se be se bolela ka bona dinonwaneng tša sona. ( Saeklopedia ya Puku ya Lefase, Bolumo 5, 1973, letl. 265)
Go thwe’ng ka sebaki sa go fedišwa ga di- dinosaur? Sebaki sa tshenyo se ile sa tšweletšwa lenaneong e le asteroid yeo e ilego ya thula lefase nywageng e fetago dimilione tše 65 e fetilego. Le ge go le bjalo, lenaneong go amogetšwe gore "ga go na motho yo a hweditšego fossil ya dinosaur go hlatsela gore ba hwile ka lebaka la thulano". Ka mantšu a mangwe, asteroid yeo e welago lefaseng ke tlhaloso e fokolago ya go fedišwa ga di- dinosaur. Go e na le moo, lenaneo le ile la tla le tlhaloso e kwagalago kudu ya go senywa ga di- dinosaur: meetse. Go ile gwa botšwa le go godišwa gantši lenaneong gore tsunami e kgolo e be e tla baka tshenyo ya di- dinosaur tikologong ya Hell Creek. Ditsopolo tše dingwe go tšwa lenaneong ke tše:
Mona ke tikologo ya meetse a hlwekilego ya sebopego sa Hell Creek. Shard, yeo e phadimago ka meriti ya neon red le green, e tšwa go khetla ya phoofolo ya lewatle ya sebopego sa spiral, e lego ammonite. Sephedi se sa ka lewatleng se tsene tikologong ya meetse a hlwekilego moo e sego ya yona. Kamoo di- ammonite di feleleditšego ka gona mo ke sephiri.
Ka fao legato la leswika le na le mašobana gomme le ka ba botenya bja metara. Seo le dibopego tše dingwe tše di sa tlwaelegago di šupa tiragalo e sa tlwaelegago go ya ka kgopolo ya Robert. Mohlomongwe lefula goba go theoga ga leraga le ile la direga mo, leo le ilego la boloka se sengwe le se sengwe ka tlase ga lona ka ponyo ya leihlo.
Ge phoofolo e bolokwa ka lebelo, goba ge e ba poloko e bile e le sebaki sa lehu la yona, ke moo maemo a mabotse kudu a go dira dilo tša kgale a tšwelelago. ... 99.9% ya diphoofolo ga di fossilize
Mokgwa wa go tšweletša gape wa di- pterosaur o ile wa atlega ka mo go kwagalago. E šišinya gore bophelo e be e le bjo bo tlwaelegilego go fihlela ge go thulana ga asteroid go fetoša dilo ka moka ka tsela e boifišago.
Na diphoofolo tše di be di sepela ka lewatleng? Ba be ba tlo nwa go tšwa lebopong le boleta. Palo ya difosele tšeo di hweditšwego ke Robert e šišinya gore gaešita le mafelelong a nako ya Cretaceous, Tanis e be e tletše ka bophelo.
Sehlopha sa Robert se latela ketane e kgahlišago ya di-lead. Leswao la mathomo ke difosele tša dihlapi tšeo di bilego le phihlelo ya go hwelela ka bontši.
Mona ke kota. Kgahlanong le yona, ditopo tša dihlapi di pitlagantšwe ka thata.
Difosele tše dingwe mo le mo ke tše. Ye ke ye tee gomme kgauswi le yona ke sturgeon ye nngwe yeo e lebeletšego ka tsela ye. Ka tlase ga letamo sturgeon ke sturgeon e nngwe. Mmele wa yona o ya ka tlase ga kutu ya mohlare gomme o tšwelela ka lehlakoreng le lengwe. Ka fao legato la leswika le na le mašobana gomme le ka ba botenya bja metara. Seo le dibopego tše dingwe tše di sa tlwaelegago di šupa tiragalo e sa tlwaelegago go ya ka kgopolo ya Robert. Mohlomongwe lefula goba go theoga ga leraga le ile la direga mo, leo le ilego la boloka se sengwe le se sengwe ka tlase ga lona ka ponyo ya leihlo.
Go ya ka kgopolo ya Robert, dihlapi tšeo di swerwego ka gare ga dikutu tša mehlare tšeo di šaletšego morago gomme di dikologilwe ke dikgolokwe di ile tša hwa ka morago ga go swarwa ke mohuta o itšego wa mafula gomme tša epelwa ka pela ka gare ga sediment. Ke ka baka leo di bolokilwego gabotse gakaakaa. Ke’ng seo se bakilego lephoto la maphoto? Go ya ka kgopolo-kakanywa e nngwe, asteroid yeo e thulago lewatle e ile ya baka tsunami. Bjale re bolela ka mohuta o fapanego ka mo go feletšego wa tsunami. E be e le e phagamego kudu e bile e le e kgolo go feta di- tsunami tša mehleng yeno. ... Bophagamo bja yona e be e le bonyenyane khilomithara.
Na tsunami e ka ba e bakile stratification yeo e bonwego kua Tanis?
Ke nagana gore banyakišiši bao ba lego mananeong ao ba be ba le tseleng e nepagetšego. Meetse a be a tloga a akaretšwa tshenyegong ya di- dinosaur. Se se be se se bjalo feela tikologong ya Hell Creek, yeo e bego e akaretšwa lenaneong, eupša le mafelong a mangwe ka moka. Hell Creek ke le lengwe fela la mafelo ao di-dinosaur di hweditšwego go ona, ka ge mašaledi a diphoofolo tše a hweditšwe lefaseng ka bophara. Ge e le gabotse, difosele tša diphoofolo tše, go swana le difosele tša diphoofolo tše dingwe, di be di ka se be gona le ge nkabe go theoga ga leraga ga se gwa thoma ka go boloka diphoofolo tše ka pela ka gare ga leraga. Yeo ke tsela e nnoši ya go hlaloša setlogo sa difosele ka moka, tšeo go bopega ga tšona go sa bonwego gabotse lehono. Lenaneong le go ile gwa amogelwa gape gore go hlolwa ga mešaletša ke tiragalo yeo e diregago ka sewelo: ”Ge phoofolo e bolokwa ka lebelo, goba ge e ba poloko e bile e le sebaki sa lehu la yona, ke moo maemo a mabotse kudu a go dira dilo tša kgale a tšwelelago. ... 99.9% ya diphoofolo ga di fossilize.” Sa bobedi, lenaneo le boletše gore diphoofolo tša lewatle tša go swana le di- ammonite le dihlapi di hwetšwa ka gare ga strata se se swanago le sa dihlare le di-dinosaur. Se se kgonega bjang? Diphoofolo tša lewatle, diphoofolo tša naga le mehlare di ka direga bjang mmogo ka gare ga stratum e tee? Tlhaloso e nnoši ke gore tsunami e kgolo e bakile tiragalo ye, bjalo ka ge e tšweleditšwe lenaneong. Lenaneo le ile la ba la bolela ka bogolo bja tsunami gore "Bophagamo bja yona e be e le bonyenyane khilomithara." Ke nyaka go reng ka yeo e fetilego? Ge e ba re bolela ka tsunami e kgolo, ke ka baka la’ng re sa kgone go bolela ka go lebanya ka Meetse-fula ao go boletšwego ka ona ka Beibeleng e le ona a bakago tshenyo? Ke lebaka leo le nago le kgonagalo e kgolo ya go senywa ga bobedi di- dinosaur le mehuta e mengwe ya diphedi. Ntlha ye e swanetše go elwa hloko, ka ge go hweditšwe dipego tše makgolo a mmalwa tša mathomo tša mafula, bjalo ka ge ditsopolo tše di latelago di bontšha:
Ditšo tše di ka bago 500 – go akaretšwa batho ba setlogo ba Gerika, China, Peru le Amerika Leboa – di tsebja lefaseng moo dinonwane le dinonwane di hlalošago kanegelo ye e gapeletšago ya mafula a magolo ao a fetotšego histori ya morafe. Dikanegelong tše dintši, ke batho ba sego kae feela bao ba ilego ba phologa meetse-fula, go fo swana le tabeng ya Noage. Bontši bja batho ba be ba lebelela meetsefula e le ao a bakilwego ke medimo yeo ka lebaka le lengwe goba le lengwe, e ilego ya tšwafa ke mohuta wa batho. Mohlomongwe batho ba be ba gobogile, go swana le mehleng ya Noage le nonwaneng ya morafe wa Ma-Hopi a Ma-Amerika a Setlogo wa Amerika Leboa, goba mohlomongwe go be go na le batho ba bantši kudu le ba lešata kudu, go swana le ka go epiki ya Gilgamesh. (Kalle Taipale: Levoton maapallo, leq. 78) .
Lenormant o re ka pukung ya gagwe ya "Beginning of History": "Re na le sebaka sa go hlatsela gore kanegelo ya Meetse-fula ke setšo sa legohle makaleng ka moka a lapa la batho, gomme setšo se se itšego le se se swanago bjalo ka se se ka se tšewe bjalo ka nonwane yeo e akantšwego. E swanetše go ba kgopotšo ya nnete le." tiragalo e tšhošago, e lego tiragalo yeo e ilego ya ba le kgopolo e matla kudu menaganong ya batswadi ba pele ba lapa la batho moo e lego gore gaešita le ditlogolo tša bona ba be ba ka se tsoge ba e lebetše.(Toivo Seljavaara: Oliko vedenpaisumus ja Nooan arkki mahdollinen?, letl. 5)
Batho ba merafo e fapanego ba na le dikanegelo tše di fapanego tša bohwa mabapi le masetla-pelo a magolo a mafula. Bagerika ba anegile kanegelo ka Meetse-fula, gomme e tsepame go dikologa moanegwa yo a bitšwago Deukalion; gaešita le nako e telele pele ga Columbus, ma-native a kontinente ya Amerika a be a e-na le dikanegelo tšeo di bego di boloka kgopotšo ya lefula le legolo e phela. Dikanegelo tša mabapi le mafula di ile tša tšwetšwa pele go tloga molokong o mongwe go ya go o mongwe go fihla le lehono gape kua Australia, India, Polynesia, Tibet, Kašmir le Lithuania. Na ka moka ke dikanegelo le dikanegelo feela? Na ka moka ga bona ba bopilwe? Go akanyetšwa gore ka moka ga tšona di hlalosa masetla-pelo a swanago a magolo. (Werner Keller: Raamattu ka oikeassa, letl. 29) .
Lebaka le lengwe ke mašaledi a diphoofolo tša ka lewatleng le dimela methaleng e phagamego ya dithaba, go akaretša le Thaba ya Himalaya ya Everest le methaladi e mengwe ya dithaba tše di phagamego. Ditsopolo tše dingwe go tšwa dipukung tša bo-rathutamahlale ka noši mabapi le taba ye ke tše:
Ge a be a sepela ka sekepe sa Beagle Darwin ka boyena o ile a hwetša dikgopa tša lewatle tšeo di nago le mešaletša go tšwa godimo Dithabeng tša Andean. E bontšha gore, seo bjale e lego thaba se kile sa ba ka tlase ga meetse. (Jerry A. Coyne: Miksi evoluutio on totta [Ke ka baka la’ng tlhagelelo e le therešo], letl. 127)
Go na le lebaka la go lebelela ka kelohloko tlhago ya mathomo ya maswika methaleng ya dithaba. E bonwa gabotse dithabeng tša Alps, dithabeng tša Alps tša kalaka tša ka leboa, seo se bitšwago lefelo la Helvetian. Kalaka ke sedirišwa se segolo sa leswika. Ge re lebelela leswika mo mabopong a go theoga goba godimo ga thaba - ge re be re na le maatla a go namela godimo kua - re tla feleletša re hweditše mašaledi a diphoofolo a fossilized, difosele tša diphoofolo, ka gare ga lona. Gantši di senyegile kudu eupša go a kgonega go hwetša diripana tše di lemogegago. Difosele tšeo ka moka ke dikgapetla tša kalaka goba marapo a dibopiwa tša ka lewatleng. Gare ga tšona go na le di- ammonite tša go ba le ditlhale tša go dikologa, gomme kudu-kudu bontši bja di-clam tša dikgapetla tše pedi. (...) Mmadi a ka ipotšiša mo nakong ye gore go ra go reng gore methaladi ya dithaba e swere dilo tše dintši gakaakaa tše di tšholotšwego, tšeo gape di ka hwetšwago di arotšwe ka maemo ka tlase ga lewatle. (letl. 236,237 "Muttuva maa", Pentti Eskola) .
Harutaka Sakai go tšwa Yunibesithing ya Japane kua Kyushu ka nywaga e mentši e nyakišišitše ka difosele tše tša lewatle Dithabeng tša Himalaya. Yena le sehlopha sa gagwe ba lokeleditše aquarium ka moka go tšwa nakong ya Mesozoic. Dilili tša lewatle tše di fokolago, tšeo di lekanago le di-urchin tša bjale tša lewatle le dinaledi tša lewatle, di hwetšwa mabotong a maswika a dikhilomithara tše fetago tše tharo ka godimo ga bophagamo bja lewatle. Ammonites, belemnites, dikorale le plankton di hwetšwa bjalo ka difosele maswikeng a dithaba (...) Bophagamong bja dikhilomithara tše pedi, ditsebi tša thutafase di ile tša hwetša mohlala wo o tlogetšwego ke lewatle ka bolona. Bokagodimo bja yona bja leswika bjo bo swanago le maphoto bo sepelelana le dibopego tšeo di dulago ka lešabašabeng go tšwa maphotong a meetse a tlase. Gaešita le go tšwa ntlheng ya Everest, go hwetšwa dithipa tše serolane tša kalaka, tšeo di ilego tša tšwelela ka tlase ga meetse go tšwa mašaledi a diphoofolo tše di sa balegego tša ka lewatleng. ("Maapallo ihmeiden planeetta", leq. 55)
Go ka phethwa’ng go tšwa go tše di boletšwego ka mo godimo? Ga go na mohola go bolela ka mengwaga ye dimilione, ka gobane difosele tša dinosaur ka botšona ga di hlatsele selo se se bjalo. Ditlhalenama tše boleta, radiocarbon, DNA le disele tša madi ka go tšona di šupa gabotse go nako ye kopana fela. Go e na le moo, diphoofolo tše di hwile kudu-kudu Meetse-tleng ao go bolelwago ka ona ka Beibeleng, gaešita le ge di be di sa dutše di phela ka morago ga tiragalo ye. Se se hlatselwa ke diswantšho tša didragone gare ga batho ba bantši. Mehlala e mengwe e mentši e ka tlišwa ntlheng ye, eupša ke holofela gore mehlala ya nakong e fetilego e bontšha gore tlhaloso ya Beibele ya meetse-fula ke histori ya kgonthe, eupša nywaga e dimilione ke boikgopolelo. Dikgopolo tša bailaModimo tša mathomo a legohle le mathomo a bophelo ke karolo ya boikgopolelo bjo bo swanago, ka ge go se na mebele ya legodimo yeo e ka tšwelelago ka boyona, gomme bophelo bo ka se tšwelele ka bo bjona. Ga go na bohlatse bjo tee bja tše, bjoo gaešita le bo-rathutamahlale ba mmalwa ba baila-Modimo ba bo dumeletšego. Ke ngwadile ka ditaba tše dihlogong tša-ka tše mmalwa, gomme gape di na le dikgopolo tše di botegago tša bo-rathutamahlale ba baila-Modimo. Ke duma ge bohle ba ka lebelela dilo tše ka kelohloko. Nna ka noši ke be ke le moila-Modimo yo a bego a dumela dikgopolong tša baila-Modimo tša tlholo le nywaga e dimilione. Bjale ke di tšea e le dinonwane, maaka le dikanegelo tša dinaane.
|
Jesus is the way, the truth and the life
Grap to eternal life!
|
Other Google Translate machine translations:
Dimilione tša mengwaga / di-dinosaur /
tlhagelelo ya batho? |
